ამბავი უსამშობლოთა The Story of Those Without Motherland

ამბავი უსამშობლოთა

არასოდეს მიკითხავს შენთვის,
რას ფიქრობდა მამაშენი,
როცა საზღვარი გადაკვეთა –
ცალ ხელში ეჭირე შენ,
მეორეთი კი მიაგორებდა ერთადერთ, გაცრეცილ ჩემოდანს.
არასოდეს მიკითხავს შენთვის,
რა შეგრძნებაა,
როცა გვარი ერთს ამბობს და
პასპორტში, ეროვნების გრაფა – მეორეს.
შენ ყოველთვის ლაღი იყავი და ბედნიერი,
თვალები ნათელი გქონდა და როცა მიღიმოდი,
მე მათში ვერ ვხედავდი შენს ვერცერთ სამშობლოს –
მხოლოდ მე ვჩანდი.
მე კი ამ დროს თვალცრემლიანი ვუყურებდი
ჩემი მთების თავზე უცხო თვითმფრინავების გადაფრენას
და გეუბნებოდი, რომ არსადაა ბედნიერება,
გარდა საკუთარი სახლისა,
გარდა საკუთარი ხალხისა,
რომ ყველაზე ბედნიერი სიკვდილი
მშობლიურ მთებში სიკვდილია,
ყველაზე უბედური კი სხვა ქვეყნის დროშის ქვეშ კვდები,
რომ სამშობლოს მიტოვება იგივეა,
რაც ახლადდამარხული მამის გვამის ამოთხრა,
ხორცის გაყიდვა,
ძვლების ზურგზე მოკიდება და კარდაკარ სიარული.
მე გეუბნებოდი,
რომ ჩვენთან წყლის გემო სხვაა,
მაშინაც კი, თუ ხშირად გიწევს,
ამ წყალში დამამშვიდებელი გახსნა და დალიო,
და ერთხელაც იმდენი დალიო,
აღარასდროს გამოგეღვიძოს.
ყოველთვის, როცა ჩემს სამშობლოზე გიყვებოდი,
ჩემი თვალები იყო ფართო
და შენ მათში ჩემს ერთადერთ ქვეყანას ხედავდი.
უბრალოდ, რატომღაც, ორივეს დაგვავიწყდა –
მე ახლომხედველი ვარ,
ამიტომაც ვერასდროს ვამჩნევდი
ჭუჭყს, რომელიც ზღვის ტალღებს მოჰყვება,
მთებს შორის – უფსკრულებს,
ამიტომაც არასოდეს არ მითქვამს შენთვის,
რომ სინამდვილეში,
დიდი ხანია, გაცვდა ჩემი სამშობლოს ფირუზიცა და ზურმუხტიც,
და ახლა აქ არაფერს ისვრიან მიზანში ისე კარგად,
როგორც ფურთხსა და ტალახს,
რომ კაციჭამია მცენარეა ჩემი სამშობლო,
რომელიც ჯერ ძვლებიანად გვსანსლავს,
მერე კი ვეღარ გვინელებს და უკან გვაფურთხებს,
რომ აქ ხანდახან ჰაერიც კი ისეთი მძიმეა,
თითქოს კლდიდან მოწყვეტილი ლოდები
მკერდზე დაგეყარა,
მხრებზე დაგეყარა,
თითქოს ზურგზე მთელი მთა მოიგდე,
მიღოღავ, მიათრევ და ვერავის აჩეჩებ –
ამ მთასაც შენი სამშობლო ჰქვია,
ხელს არავინ წამოგაშველებს.
არც ის მითქვამს ოდესმე შენთვის,
რომ ჩვენთან ბრმა ტყვიით მეტი კვდება,
ვიდრე ბრძოლის ველზე,
და საბოლოოდ, ყველა მათგანის გულზე დაყრილი მშობელი მიწა,
მსუბუქი კი არა,
ბედის ბორბალივით მძიმეა.
არ მითქვამს, რომ აქ სიყვარული ხანდახან, სირცხვილია,
განსაკუთრებით, თუ ქალი ხარ და ხმამაღლა გიყვარს,
აქ სიყვარული არ გავს გვირილებიან, გაშლილ მინდორს,
სადაც სუნქავს კანიც და მიწაც,
ჩემს სამშობლოში სიყვარული არის ისეთი უცნაური და
მოუხერხებელი,
როგორიც ჩვენი მთის ბილიკები,
სადაც მხოლოდ ცხვრებსა და გარეულ თხებს შეუძლიათ გავლა.
შემომხედე!
მე ისევ გიყვები ჩემს სამშობლოზე,
გიყვები სხვა ისტორიას,
გიყვები, როგორ შემსვეს ჯორზე უკუღმა
და სოფელ-სოფელ მათრიეს,
როგორ ჩამივარდა ფეხი ნაპრალში
და რადგან არავინ მომეშველა,
როგორ მოვიჭერი ფეხი და თავი გადავირჩინე.
გიყვები, როგორ არ ვუყვარვარ მას,
ვინც შენს მაგივრად, გულის სულ სხვა ნაწილით მიყვარს,
მიყვარს უფრო ხმამაღლა, ვიდრე ნებადართულია,
უფრო გაბედულად, ვიდრე ამის ნებას ჩემი მანდილი მაძლევს.
ვდგავარ მარტო ჩემი ქალაქის ცარიელ მოედანზე
და შორიდან გიყვები,
რომ ახლა მივხვდი, არასოდეს მქონიდა სახლი
და ეს ღვარცოფიც, ქუჩაში რომ მიედინება,
სხვა არაფერია, თუ არა ჩემი ცრემლი,
დედინაცვლის საამებლად რომ ვაგროვე
და ბოლოს, რადგან ჭურჭელი არ მეყო,
გადმოვიდა და წალეკა ერთი ცოდვილის წილი სამყარო.
 
შემომხედე!
მე მინდა, გკითხო,
როცა ჩვენი ქალაქის დათოვლილ აეროპორტში
ისე დაგტოვე, რომ უკან მოხედვაზე არც მიფიქრია,
რატომ არ დამედევნე უკან,
რატომ არ მომკიდე ხელი
და რატომ არ მითხარი,
რომ ზოგჯერ სწორედ უსამშობლობაა თავისუფლება
და რომ უფრო მეტად უნდა მყვარებოდი, ვიდრე ჩემი მიწა,
რომელმაც არ მიმიღო,
დამმარხა და მერე,
რადგან გულზე მძიმედ დავაწექი,
გადმომაფურთხა.
 

The Story of Those Without Motherland

I have never asked you
what your father was thinking
when he crossed the border
with you in one arm
and, in the other, his single, threadbare suitcase.
I never asked you
how it feels
when the name on your lips tells one truth
and the name on your passport another.
You were always so happy and carefree.
When you smiled at me, bright-eyed,
I saw myself in your irises,
not the shape of your motherland.
All this time, I watched and wept
as foreign planes fl ew over my own mountains
and I told you there is no happiness
without home,
without people to call your own,
that the happiest death is
death in the mountains of your country
and the worst is death under a different flag,
that abandoning your motherland is like
digging up the barely-cool body of your father,
selling his flesh,
wearing his bones like a rucksack you hawk from door to door.
I am telling you
that the taste of water is different in my motherland
even when
you have to drop a tranquilliser in the glass,
let it dissolve and drink and drink
and never wake again.
When I told you stories of my motherland
you could see my country
widen in my open eyes.
How could we forget
I am short-sighted?
I never noticed the debris on the shore,
the precipices between mountains.
In reality,
my motherland’s turquoise and emerald sea-colours faded long ago,
that the target she shoots at is
made of spit and mud,
that my motherland is a Venus fl y trap
which eats us down to our skeletons
and spits out what it can’t digest,
that sometimes the air
is hillside stonefall, rubble
and breathlessness,
weight on your shoulders,
a whole mountain on your back
you must carry with you, you alone.
Th is mountain is motherland too.
Nobody will help you move it.
Nor have I told you
that more die from mis-fi red bullets
than on the battlefield
and the soil of the motherland thrown over their chests
is not light
but heavy as fate.
I haven’t told you that love here is sometimes shameful
especially if you are a woman and you love too loudly.
Love is not a daisy-meadow
where you sigh, bare-skinned on the breathing earth.
Love in my motherland is strange and awkward,
a winding mountain path
trodden by sheep and wild goats.
Look at me!
I’m telling you about my motherland.
I’m telling you a different story now.
I’m telling you how they sat me back-to-front on a donkey
paraded me through villages for people to scorn me
how I stepped into a hole
and because nobody helped me
I cut off my foot to save myself.
I’m telling you he does not love me
and I love him too loudly,
love him with a different part of my heart from the part that loves you.
I love him more boldly than my headscarf allows.
I stand alone in the empty square of my town
and talk to you across the gap.
I have never had a home
and the torrent from the mountain sweeping down the street
is just tears
which I saved for my stepmother
until they overflowed the dish
and washed part of the world away.
 
Look at me!
I wanted to ask you,
when I left you at the airport
cloaked in snow, I didn’t look back.
Why didn’t you follow me?
Why didn’t you grab my hand
and tell me
that sometimes freedom is a place without motherland
that I should have loved you more than my land
my land which did not accept me:
it buried me
and when I lay too heavily
it spat me out.
 

The Story of Those without Motherland

I have never asked you,
What your father was thinking about
When he crossed the boarder_
In one hand( arm) he held you,
And with another (hand) he rolled the only frayed( threadbare) suitcase.
I never asked you,
What is the feeling like,
When your surname tells you one thing
And in the passport the surname column _ (says)another(thing).
You were always carefree and happy,
You had light ( bright) eyes and when you smiled at me,
I could not see in them any of your motherlands_
Only I was visible.
And I , at this time, watched with the tears in my eyes
How the alien airplanes flew over my mountains
And I told you that there is no happiness anywhere,
But only in your own home,
Only with your own people,
That the happiest death is
The death in the mountains of your country,
The unhappiest is to die under other country’s banner(flag),
That abandoning your motherland is the same,
As to dig out the body of your newly buried father,
Selling of flesh,
Hanging the bones on the(your) back and walking from door to door.
I am telling you,
That the taste of water is different at ours( in my motherland),
 
Even then when
You often have to dissolve tranquilizer in it and drink it,
And once to drink so much
As to never wake up again.
Always when I told you ( story) about my country(motherland),
My eyes were wide open
And you saw in them my only country there.
We both simply forgot somehow_
I am short sighted,
That’s why I never noticed the dirt
Brought by the sea waves, (the dirt which follows the sea)
The abysses ( precipices)_ between the mountains,
That’s why I never told you,
That in reality,
My motherland’s turquoise and emerald ( colours) wore out long ago,
And now they don’t shoot into the target(bull eye) anything so well
As saliva and mud,
That my motherland is a cannibal plant,
Which first gobbles ( wolves us down) us up together with the bones,
Then she cannot digest us and spits us out,
That sometimes the air is so heavy here,
As if the big stones torn from the rocks
Fell onto your chest,
Onto your shoulders,
As if you have thrown the whole mountain onto your back,
You crawl, you lug it and you cannot thrust it to anybody_
This mountain is called your motherland too,
Nobody will give you a hand( help you).
I have never told you either
That here many more die from the blind bullet
Than on the battle field,
And at the end the soil of motherland thrown on the chest of each of them,
Is not light,
But heavy as a wheel of fortune.
I have not told you that love here is sometimes a shame(shameful),
Especially if you are a women and love him loudly,
Here love does not look like a stretched field with daisies,
Where both skin and earth breath,
Love in my motherland is so strange and awkward,
Like the paths in our mountains,
Where only sheep and wild goats can pass.
Look at me!
I am telling you again about my motherland,
I am telling you a different story,
I am telling you how they sat me back to front on the ass
And lugged me from village to village,( nata- a tradition to sit an unfaithful wife or woman on the
donkey and take a donkey around the village while people throw at her mud and stones)
How my foot fell into the hole(crevice)
And because nobody helped me,
How I cut off my foot and saved myself.
I am telling you how he does not love me,
 
The one I love with the different part of my heart instead of you,
I love him more loudly than it is allowed,
More bravely than my female headscarf give the me permission.
I stand alone on the empty square of my town
And I am telling you from the distance,
That I realised now that I have never had my home(house)
And this raging mountain torrent which flows in the street,
Is nothing but my tears,
Which I saved to please my step mother
And at the end, because I did not have enough of the dish,
It came out and washed away the part of the world of one sinner.
Look at me!
I want to ask you,
When I left you at the airport of our town covered in snow,
I left you so that I did not even thought to look back,
Why did not you follow me
Why did not you take my hand
And why did not you tell me,
That sometimes the freedom is what(something)is without motherland
And that I should have loved you more than my land,
Which did not accept me,
It buried me and then,
Because I lay heavily on it,
It spat me out.
 

Original Poem by

Salome Benidze

Translated by

Natalia Bukia-Peters with Helen Mort Language

Georgian

Country

Georgia